Het zon- en slaaphormoon

Het laatste hormoon van dit programma is het zon- en slaaphormoon.
Kijk hier de video:
Zoals al eerder aangegeven werken onze hormonen veelal samen en is een goede balans dus noodzakelijk. Door het zonlicht wordt een eiwit aangemaakt, dat door ons lichaam wordt omgezet in onder andere de hormonen endorfine (ons gelukshormoon) en adrenocorticotroop hormoon (ACTH). Deze laatste werkt in op de bijnierschors en zorgt daardoor weer voor de aanmaak van cortisol, ons stresshormoon. 
Daarnaast wordt bij de aanmaak van ACTH nog een ander hormoon aangemaakt, namelijk het melanocyt stimulerend hormoon ( α-MSH). Deze zet pigmentcellen (melanocyten) in de huid aan tot het aanmaken van pigment, waardoor we een bruin laagje in onze huid krijgen. Dat laagje werkt als natuurlijke zonnebrandolie; het beschermt ons namelijk tegen de schadelijke effecten van teveel zonnestralen. 


Voor de aanmaak van endorfine heb je overigens geen zonlicht nodig, door langdurig sporten zoals hardlopen wordt dit hormoon ook aangemaakt. Het wordt dan ook wel “runner high” genoemd. Maar hetzelfde bereik je met een uurtje zonnen, dus maak je keuze waar jouw voorkeur naar uit gaat.

Buiten deze hormonen zorgt de zon natuurlijk ook voor de aanmaak van vitamine D, wat we nodig hebben voor de opname van calcium in de darmen en daardoor voorkomt het de afbraak van mineralen in de botten. Daarnaast draagt het bij aan een gezond hart- en vaatstelsel. 
In de zomer krijgen we voldoende vitamine D vanuit het zonlicht, in de winter is dit natuurlijk stukken minder. Gelukkig heeft ons lichaam de mogelijkheid niet gebruikte vitamine D op te slaan, al kan wat extra suppletie in de wintermaanden (en voor sommige groepen altijd) geen kwaad. 

Kortom, zonlicht en al zijn positieve eigenschappen is dus heel belangrijk voor ons. Ga daarom iedere dag minstens een half uur naar buiten, de hele dag binnen in kunstlicht draagt echt niet bij aan een goede gezondheid.

Naast het zonhormoon hebben we ook ons slaaphormoon, ook wel bekend als melatonine. Op het moment dat wij ’s ochtends wakker worden zal ons hormoon cortisol ervoor zorgen dat we uit bed kunnen komen, maar in de loop van de dag neemt dit af. De hoeveelheid melatonine zal aan het einde van de dag, als het donker begint te worden aangemaakt worden onder invloed van serotonine, een neurotransmitter die invloed heeft op het geheugen, stemming, zelfvertrouwen, slaap, emotie, seksuele activiteit en eetlust. 
Melatonine zorgt dus voor het inslapen, doorslapen, de diepte van de slaap en de duur ervan. Daarnaast is melatonine ook een goede antioxidant die ons beschermt tegen een overmaat aan vrije radicalen in ons lichaam.

Onderstaand zie je schematisch ons circadiaans ritme oftewel ons slaap-/waakritme.